Medisch Begeleid Afvallen: de Kracht van een Gezonde Leefstijl tijdens het traject

Waarom is een Gezonde Leefstijl Onmisbaar bij Medisch Afvallen?

Start je met medisch afvallen? Dan is het belangrijk om te weten dat medicatie slechts een hulpmiddel is. Een gezonde leefstijl is de sleutel tot blijvend succes. Hier ontdek je waarom en hoe je dit praktisch aanpakt.

Duurzame Resultaten

Medicatie zoals GLP-1 receptor agonisten (bijv. Saxenda® of Ozempic®) of GIP-receptor agonisten (Mounjaro) verminderen de eetlust en reguleren de bloedsuikerspiegel. Hoewel deze middelen effectief kunnen zijn bij gewichtsverlies, is langdurig succes niet alleen afhankelijk van medicatie. 

Een gezonde leefstijl met blijvende gedragsveranderingen speelt een cruciale rol. Door gezonde gewoontes te ontwikkelen, vergroot je de kans op duurzaam gewichtsbehoud, omdat je kunt terugvallen op vaste patronen die gezondere keuzes ondersteunen.

Crashdiëten daarentegen leiden vaak tot het jojo-effect: je verliest in korte tijd gewicht, maar zonder structurele gedragsveranderingen is het moeilijk om op gewicht te blijven. 

Dit benadrukt het belang van een integrale aanpak waarbij voeding, beweging en gedragsverandering samenkomen.

Een recente studie uit Denemarken onderstreept dit principe door te laten zien dat beweging een essentiële factor is voor gewichtsbehoud na gebruik van GLP-1 medicatie. Deelnemers die zowel medicatie als beweging combineerden, kwamen gemiddeld 2,5 kg minder aan en behielden 2,3% minder vetmassa dan degenen die alleen medicatie gebruikten (1). Dit suggereert dat fysieke activiteit niet alleen helpt om af te vallen, maar ook om gewichtsbehoud op lange termijn te ondersteunen.

Bovendien bleek uit dezelfde studie dat mensen die beweging toevoegden aan hun behandeling 7,2 keer meer kans hadden om een jaar na de start van de medicatie nog steeds minimaal 10% gewichtsverlies vast te houden. Dit komt doordat beweging helpt bij het reguleren van eetgedrag en energieverbruik, waardoor de kans op gewichtstoename tijdens en na de behandeling aanzienlijk afneemt (1).

Totale Gezondheidsboost

Een gezonde leefstijl biedt veel meer dan alleen gewichtsverlies:

1. Verbeterde Cardiovasculaire Gezondheid

Cardio-oefeningen zoals hardlopen, fietsen en zwemmen versterken je hart en verbeteren de bloedcirculatie. Dit verlaagt niet alleen het risico op hart- en vaatziekten, maar helpt ook bij het reguleren van je bloeddruk en cholesterolwaarden. Regelmatige cardiotraining ondersteunt een efficiëntere bloedsomloop en verhoogt je uithoudingsvermogen (2,3).

2. Betere Bloedsuikercontrole en Stabiele Energie

Een gebalanceerd dieet met complexe koolhydraten en eiwitten helpt bloedsuikerschommelingen te voorkomen. Dit draagt bij aan een langdurig verzadigd gevoel en een stabiele energievoorziening gedurende de dag. Regelmatige beweging verbetert daarnaast de insulinegevoeligheid, wat essentieel is voor een gezonde stofwisseling (4,5).

3. Sterkere Spieren en Soepelere Gewrichten

Krachttraining is cruciaal voor het behouden van spiermassa en het ondersteunen van gewrichten. Dit draagt bij aan een verbeterde mobiliteit en stabiliteit, wat vooral op latere leeftijd van groot belang is. Daarnaast speelt krachttraining een essentiële rol bij het behoud van botdichtheid, met name tijdens gewichtsverlies. Recent onderzoek uit Denemarken toont aan dat een combinatie van krachttraining en GLP-1-receptoragonisten, zoals Saxenda, niet alleen gewichtsverlies bevordert, maar ook helpt botverlies te voorkomen (6).

4. Meer Energie, Betere Stemming en Verhoogde Zelfverzekerdheid

Regelmatige fysieke activiteit stimuleert de aanmaak van endorfines, ook wel bekend als de ‘gelukshormonen’. Dit helpt stress te verminderen, verbetert je stemming en verhoogt je zelfvertrouwen. Of je nu een intensieve workout doet of een ontspannen wandeling maakt, beweging heeft direct een positief effect op je mentale welzijn (7).

5. Betere Slaapkwaliteit en Minder Stress

Een actieve levensstijl draagt bij aan een diepere en herstellende slaap. Voldoende beweging helpt stress te verminderen en ondersteunt een gezond slaapritme. Mensen met overgewicht of ongezonde leefgewoonten ervaren vaker slaapproblemen, wat het belang van een evenwichtige levensstijl nog meer benadrukt (8,9).

De 5 Pijlers van een Gezonde Leefstijl tijdens Medisch Afvallen

1. Evenwichtige Voeding: Wat Moet Je Eten?

Een gezond voedingspatroon vormt de basis. Gebruik de Schijf van Vijf en focus op (5):

• Groenten en fruit → rijk aan vitaminen, mineralen en vezels.

• Volkoren producten → langdurige energie en verzadiging.

• Eiwitten → essentieel voor spierbehoud.

• Gezonde vetten → in beperkte hoeveelheden noodzakelijk.

• Minder suiker en bewerkte voeding → voorkomt overmatige calorie-inname.
  
  

Slimme keuzes voor minder calorieën (5):

• Gebruik de ondergrens van aanbevolen porties.

• Vermijd calorierijke toevoegingen zoals sauzen en zoet broodbeleg.

• Drink water of thee in plaats van vruchtensappen en frisdrank.
  

2. Regelmatige Beweging: Hoeveel en Wat?

Beweging helpt niet alleen bij calorieverbranding, maar vooral bij eetgedrag en verzadiging (10).

Waarom bewegen goed is voor je lichaam:

• Minder buikvet (visceraal vet) en vet rondom organen

• Sterkere spieren en soepelere gewrichten

• Stabielere bloedsuikerspiegel, betere bloeddruk en cholesterolniveau

• Meer energie, betere stemming en positiever zelfbeeld
  
  

Hoeveel beweging heb je nodig?

• 150-200 minuten per week matige tot intensieve beweging (fietsen, zwemmen, hardlopen).

• 2x per week krachttraining voor spierbehoud en vetverlies.

• Kies iets wat je leuk vindt, zodat je het blijft volhouden.
  

3. Voldoende Slaap Voldoende Slaap: Waarom Belangrijk?

Slaap speelt een cruciale rol bij gewichtsbeheersing en algemene gezondheid.

• Mik op 7-9 uur slaap per nacht

• Houd een consistent slaap-waakritme aan

• Creëer een rustige, donkere slaapomgeving
  

4. Stressmanagement: 

Chronische stress kan gewichtsverlies belemmeren en leiden tot ongezond eetgedrag.

• Ontspan met meditatie, ademhalingsoefeningen, yoga of wandeling in de natuur.

• Neem regelmatig pauzes en beweeg voldoende.

• Zoek steun bij vrienden, familie of een coach.

5. Hydratatie: Hoeveel Water Heb Je Nodig?

Voldoende water drinken ondersteunt je stofwisseling en kan helpen bij het beheersen van je eetlust.

• Drink minstens 1,5-2 liter water per dag.

• Vermijd suikerhoudende dranken en beperk alcohol.

Factoren die Je Eetgedrag Beïnvloeden tijdens Medisch Afvallen

• Emoties: Leer emotie-eten herkennen en zoek alternatieve coping strategieën, zoals wandelen of praten met een vriend wanneer je niet goed in je vel zit.

• Omgeving: Creëer een gezonde voedselomgeving door verleidingen te verwijderen en gezonde opties beschikbaar te maken. Voorbeelden zijn snoeptomaatjes en fruit op het aanrecht zetten, geen chips of chocola in huis hebben. 

• Sociale invloeden: Betrek je omgeving bij je leefstijlverandering en vraag om steun.

• Tijdmanagement: Plan en bereid gezonde maaltijden voor om impulsief eten te voorkomen.

• Voedingskennis: Lees etiketten of raadpleeg een voedingsdeskundige voor extra inzicht.

Hoe Houd Je Je Gezonde Gewoontes Vol?

1. Begin klein – Start met één of twee kleine veranderingen per week, zoals het toevoegen van een extra portie groenten aan je dagelijkse voeding

2. Plan vooruit – Besteed tijd aan maaltijdplanning en -voorbereiding in het weekend voor de komende week.

3. Houd een dagboek bij – Gebruik een app of notitieboekje om je voeding, beweging en gevoelens bij te houden.

4. Zoek steun – Sluit je aan bij een supportgroep of vind een 'buddy' die ook aan zijn gezondheid werkt.

5. Vier successen – Vier elke mijlpaal, hoe klein ook, met een niet-voedsel gerelateerde beloning zoals een massage of een nieuw kledingstuk.

Conclusie: Jouw Gezonde Leefstijl als Sleutel tot Succes

Een gezonde leefstijl is onmisbaar voor succesvol medisch afvallen. Medicatie kan ondersteunen, maar jouw dagelijkse keuzes bepalen het lange-termijn resultaat. Door bewuste veranderingen te maken in voeding, beweging, en te zorgen voor voldoende slaap en stress te reduceren, vergroot je niet alleen je kans op blijvend gewichtsverlies, maar ook op een betere gezondheid en meer energie.

Wil jij een persoonlijk plan voor medisch afvallen? Plan een gratis intakegesprek met onze artsen en ontdek wat bij jou past! Neem contact op.

Referenties:

1. Lundgren, J. R., Janus, C., Jensen, S. B. K., Juhl, C. R., Olsen, L. M., et al. (2021). Healthy weight loss maintenance with exercise, liraglutide, or both combined. New England Journal of Medicine, 384(18), 1719-1730. https://doi.org/10.1056/NEJMoa2028198

2. Corliss, J. (2023, January 1). The many ways exercise helps your heart. Harvard Heart Letter. Retrieved from https://www.health.harvard.edu

3. Johns Hopkins Medicine. (n.d.). Physical activity for heart health. Retrieved February 22, 2025, from https://www.hopkinsmedicine.org/health/wellness-and-prevention/physical-activity-for-heart-health

4. Cardiologie Centra Nederland. (n.d.). Goede en slechte koolhydraten: Dit is het verschil. Retrieved February 22, 2025, from https://www.cardiologiecentra.nl/kennis/nieuws-and-publicaties/goede-en-slechte-koolhydraten-dit-is-het-verschil/

5. Voedingscentrum. Afvallen met gezonde voeding. Geraadpleegd op 02-2025, van https://www.voedingscentrum.nl/nl/afvallen/afvallen-met-gezonde-voeding.aspx

6. Jensen, S. B. K., et al. (2024). Bone health after exercise alone, GLP-1 receptor agonist treatment, or combination treatment: A secondary analysis of a randomized clinical trial. JAMA Network Open, 7(6), e2416775. https://doi.org/10.1001/jamanetworkopen.2024.16775

7. Trimbos-instituut. (z.d.). Effecten van bewegen op mentale gezondheid. Trimbos-instituut. https://www.trimbos.nl/kennis/mentale-gezondheid-preventie/expertisecentrum-mentale-gezondheid/bewegen-en-mentale-gezondheid/effecten/

8. Johns Hopkins Medicine. (z.d.). The science of sleep: Understanding what happens when you sleep. https://www.hopkinsmedicine.org/health/wellness-and-prevention/the-science-of-sleep-understanding-what-happens-when-you-sleep

9. Trimbos-instituut. (z.d.). Slapen is goed voor je mentale gezondheid. Trimbos-instituut. https://www.trimbos.nl/kennis/mentale-gezondheid-preventie/slapen-is-goed-voor-je-mentale-gezondheid/

10. Richtlijnendatabase. Beweging bij overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen. Geraadpleegd op 02-2025, van https://richtlijnendatabase.nl/richtlijn/overgewicht_en_obesitas_bij_volwassenen_en_kinderen/volwassenen/beweging.html